Monarchia lipcowa (1830-1848)
- 27-29 lipca 1830 – trzy dni chwały – rewolucja lipcowa – studenci i robotnicy zaatakowali ratusz, poddała im się armia – Karol X abdykował i wyjechał do Wielkiej Brytanii
- rewolucja lipcowa raz jeszcze wykazała decydującą rolę polityczną Paryża we Francji – wystąpienie ludu stolicy zadecydowało o obaleniu Burbonów
- wśród opozycji, która przejęła władzę, powstały dwa obozy – jeden dążył do utrzymania monarchii konstytucyjnej, drugi chciał wprowadzenia republiki
- kandydatem na tron monarchistów był Ludwik Filip z linii książąt orleańskich, który obiecywał przestrzegać konstytucji i zgadzał się na jej zmodyfikowanie
- dzięki poparciu liberałów, Ludwik Filip został wybrany królem Francuzów i koronowany jako Ludwik Filip I – budziło to sprzeciw ludu paryskiego, ale pozbawiony przywódców, którzy poparli Ludwika Filipa, lud nie miał nic do powiedzenia
- zmiany ustrojowe:
- skreślono w konstytucji zapis o boskim pochodzeniu władzy, a wprowadzono zasadę suwerenności ludu
- przywrócono trójkolorowy sztandar
- potwierdzono wolność prasy
- ponad dwukrotnie poszerzono krąg wyborców (do 200 tys.) - najpierw obniżono wiek wymagany do uzyskania praw wyborczych (25 lat – czynne, 30 lat – bierne), a w 1831 roku obniżono cenzus majątkowy (do udziału w wyborach uprawniało posiadanie mniejszych dochodów niż wcześniej)
- z Izby Parów usunięto członków dziedzicznych
- pozbawiono króla prawa wydawania ordonansów, czyli stanowienia prawa
- zmiany ustrojowe oznaczały dopuszczenie do udziału w życiu politycznym części mieszczan - Ludwika Filipa nazywano „królem mieszczańskim” (okazjonalnie ubierał się jak mieszczanin)
- na czele rządu stał bankier Casimir Pierre Perier
- liberalna monarchia Ludwika Filipa borykała się z opozycją i ruchem spiskowym – zagrożeniem byli bonapartyści (chcieli osadzenia na tronie krewnych Napoleona), legitymiści (chcieli przywrócenia Burbonów) i republikanie (nie akceptowali monarchii)
- republikanie domagali się powszechnego głosowania, jednoizbowego parlamentu i pomocy socjalnej dla najuboższych
- 1834 rok – rząd ograniczył wolność prasy i stowarzyszeń – w efekcie wybuchło powstanie w Lyonie, które krwawo stłumiono, oraz zamieszki w wielu innych miastach
- brutalne represje osłabiły ruch republikański
- bonapartyści, wśród których przewodnictwo objął bratanek Napoleona, Ludwik Napoleon, kilkakrotnie próbowali przejąć władzę drogą zamachu, ale bez powodzenia
- za czasów Ludwika Filipa Francja przeżyła rozkwit urbanistyczny i industrialny, powstawać zaczęły linie kolejowe
- postęp techniczny w rolnictwie umożliwił rewolucję przemysłową, która zaczęła się we Francji po 1830 roku
- rozwojowi przemysłu służyła protekcjonistyczna polityka gospodarcza rządu
- rozwój przemysłu dawał burżuazji większe możliwości bogacenia się, co znalazło swój wyraz w rosnącej liczbie uprawnionych do głosowania na podstawie cenzusu majątkowego, ale konsekwencją tego był też rosnący kontrast między bogactwem a nędzą
- w związku z uprzemysłowieniem rosła liczba robotników, czyli proletariatu
- w fabrykach zatrudniano mężczyzn, kobiety i dzieci, praca trwała po kilkanaście godzin dziennie, nie przestrzegano zasad bezpieczeństwa pracy
- robotnicy mieszkali w fatalnych warunkach, pozbawieni byli jakiejkolwiek opieki społecznej
- efektem trudnej sytuacji proletariatu był narastający konflikt między proletariatem a mieszczaństwem
- lata 40-te przyniosły pogorszenie koniunktury – nieurodzaj w rolnictwie wywołał drożyznę i głód, co wywołało kryzys w całej gospodarce i przyczyniło się do wybuchu rewolucji lutowej w 1848 roku, która obaliła monarchię