Panowanie saskie w Rzeczpospolitej
- 15 maja 1697 roku - początek obrad sejmu elekcyjnego
- 27 czerwca 1697 roku - odbyło
się głosowanie nad wyborem króla - doszło do podwójnej
elekcji: mniejszość ogłosiła królem elektora saskiego
Fryderyka Augusta I Wettina, znanego u nas jako August II Mocny, reszta księcia Contiego
- August II szybko przybył do Polski,
przeszedł na katolicyzm (co nota bene wywołało panikę
w Saksonii), zaprzysiągł pacta conventa i został koronowany
na Wawelu - to zapewniło mu przewagę nad wybrańcem
większości, który przybył do Gdańska na czele eskadry
francuskiej, ale zmuszony został do wycofania się
- August II był zwolennikiem absolutyzmu,
który realizował zresztą w Saksonii, marzył zatem
o przebudowie w tym kierunku ustroju Rzeczypospolitej
- 1699 rok - pokój z Turcją
w Karłowicach - Turcja zwróciła Rzeczpospolitej
Podole i prawobrzeżną Ukrainę - zakończyło to długoletnie
wojny polsko-tureckie
- przy okazji wojen z Turcją doszło
do zbliżenia Augusta II z carem Piotrem I - w efekcie
- w 1699 roku zawarty został sojusz
sasko-rosyjski przeciw Szwecji
- August II chciał odebrać Szwecji Inflanty,
a poprzez ich zdobycie chciał trwale związać Wettinów
z Polską, co w daleko idących planach miało wzmocnić
Wettinów na tyle, by mogli starać się o koronę cesarską
- Piotr I z kolei chciał uzyskać dla
Rosji dostęp do Bałtyku
- równocześnie dwór duński był zaniepokojony
rosnącymi wpływami szwedzkimi w Holsztynie, toteż
chciał tę ekspansję powstrzymać - w efekcie zawarty
został sojusz sasko-duński przeciw Szwecji
- efektem sojuszu Saksonii, Danii i
Rosji było powstanie Ligi Północnej
- 1699 rok - August II podpisał
umowę ze stanami inflanckimi, na mocy której przekazano
władzę dziedziczną w Inflantach Wettinom
- 1700-1721 - Wielka Wojna
Północna
- luty 1700 rok - August II uderzył
na czele wojsk saskich na Szwecję, wkraczając do Inflant
i próbując zająć bez powodzenia Rygę - szlachta inflancka
wbrew wcześniejszym deklaracjom wcale nie garnęła
się do poparcia Augusta II
- marzec 1700 roku - Dania zaatakowała
Holsztyn
- sierpień 1700 roku - król Szwecji
Karol XII zmusił Danię do zawarcia pokoju i wycofania
się z wojny
- sierpień 1700 roku - Piotr
I wypowiedział wojnę Szwecji
- listopad 1700 roku - król Szwecji
Karol XII pobił Rosjan pod Narwą - 10 tysięcy Szwedów
zadało klęskę 40-tysięcznej armii rosyjskiej
- listopad 1700 roku - wybuchła
wojna domowa na Litwie - stronnictwo Sapiehy przeciw
Ogińskiemu i jego zwolennikom
- 1701 rok - Szwedzi zajęli Kurlandię
i w pogoni za wojskami saskimi wkroczyli na Litwę
- maj 1702 rok - Szwedzi wkroczyli
do Warszawy
- lipiec 1702 roku - klęska Augusta
II pod Kliszowem
- w Rzeczypospolitej dość biernie przyglądano
się agresji szwedzkiej - była to wojna Saksonii i
króla, ale nie Rzeczypospolitej
- lipiec/sierpień 1702 roku -
wybuchło powstanie kozackie na prawobrzeżnej Ukrainie
- powstańcy deklarowali poddanie opanowanych ziem
carowi
- luty 1704 roku - zawiązała
się konfederacja generalna warszawska, której
przewodził prymas Michał Radziejowski - konfederaci
ogłosili detronizację Augusta II
- maj 1704 roku - w odpowiedzi
na konfederację warszawską zawiązała się konfederacja
generalna sandomierska: dla obrony kraju i poparcia
Augusta II - konfederaci sandomierscy zawarli sojusz
z carem Piotrem I - sojusz przewidywał, że po zakończeniu
wojny Inflanty zostaną przekazane Rzeczypospolitej,
a ponadto Rosjanie mieli pomóc w stłumieniu powstania
kozackiego na prawobrzeżnej Ukrainie
- lipiec 1704 roku - pod bagnetami
wojsk szwedzkich nieliczna szlachta wybrała królem
wojewodę poznańskiego Stanisława Leszczyńskiego
- w Rzeczpospolitej zapanował chaos
- wojska saskie, szwedzkie, rosyjskie i polskie przejściowo
zajmowały poszczególne ziemie i miasta, które musiały
deklarować wierność temu władcy, którego wojska te
popierały - nie powinno dziwić, że wobec takiej sytuacji,
a także rozłamu wśród szlachty zrodziło się wówczas
przysłowie "Jedni do Sasa, drudzy do Lasa"
O ekscesach, których w czasie wojny potrafiło się dopuszczać polskie wojsko wobec miejscowej ludności polskiej pisano tak: "Byli tacy w dywizjach polskich, którzy ubogich na mrozie wielkim nago zewlokszy, wodą z solą polewali i bydłu potem lizać dali, tak długo póki o pieniądzach, gdzieby mieli nie powiedzieli, albo tyle a tyle nie wydali. Byli tacy, którzy śledziami okarmiwszy i słoną wodą napoiwszy, za piec jednego na drugiego pokładali, i tak długo przypiekać kazali, póki żony albo przyjaciele jacy pieniędzy nie przynieśli." To zaledwie dwa przykłady okrucieństwa...
- 1705 rok - Stanisław Leszczyński
został koronowany w Warszawie
- 1705 rok - Leszczynski podpisał
traktat ze Szwecją, który przewidywał okupowanie na
czas wojny wszystkich twierdz Rzeczypospolitej przez
Szwedów oraz całkowite uzależnienie polityki polskiej
od Szwecji
- 1706 rok - Szwedzi wkroczyli
do Saksonii - aby nie dopuścić do spustoszenia elektoratu
August II w traktacie zawartym we wsi Altranstädt
zrzekł się korony na rzecz Leszczynskiego, zachowując
jedynie tytuł królewski
- 1709 rok - Karol XII został
pokonany przez Piotra I pod Połtawą na Ukrainie -
król szwedzki schronił się w Turcji
- Leszczyński przebił się z wiernymi
mu wojskami do szwedzkiego Szczecina
- 1709 rok - restauracja Augusta
II na tronie polskim
- August II postanowił wykorzystać sytuację
dla wzmocnienia swojej władzy
- 1713 rok - August II wprowadził
do Rzeczypospolitej wojska saskie - obawiano się wojny
z Turcją
- pobyt wojsk saskich, które wybierały
kontrybucje od polskiej ludności, wzbudził niechęć
wśród szlachty
- listopad 1715 roku - w Tarnogrodzie
została zawiązana konfederacja przeciw wojskom saskim
- z ramienia cara w sporze miedzy Augustem
II a szlachtą mediatorem został Grzegorz Dołgoruki
- równocześnie do Rzeczypospolitej wkroczyły wojska
carskie
- listopad 1716 roku - w wyniku
pertraktacji zawarto traktat w Warszawie, dla którego
ratyfikowania zwołano sejm
- luty 1717 roku - "sejm
niemy" - nikogo nie dopuszczono do głosu
wychodząc z założenia, że wszystkie sprawy zostały
już postanowione
- ministrowie sascy nie mieli prawa decydowania o sprawach polskich, a ministrowie Rzeczypospolitej o sprawach elektoratu
- wojsko saskie - z wyjątkiem 1200 osobowego kontyngentu gwardii - miało opuścić Rzeczpospolitą
- ograniczono swobodę króla przebywania poza granicami Rzeczyposolitej, zabraniając mu rozdawania wakansów w Polsce, gdy przebywał w Saksonii
- w czasie pobytów króla w Rzeczypospolitej mogło przy nim przebywać tylko 6 ministrów saskich
- bez zgody Rzeczypospolitej król nie mógł prowadzić wojny zaczepnej
- zakazano zawiązywania konfederacji
- ustalono powołanie stałego, 24 tysięcznego wojska (18 tysięcy w Koronie, 6 tysięcy na Litwie), na które przeznaczono stałe podatki
- wprowadzono stałe podatki: pogłówne w Koronie, podymne na Litwie
- ograniczono uprawnienia hetmanów w dziedzinie polityki zagranicznej
- ustanowiono sąd na przestępców stanu
- 1719 rok - Piotr I wycofał
wojska rosyjskie z Rzeczypospolitej
- 1724 rok - tumult w Toruniu
- protestanci zdemolowali kolegium jezuickie, a władze
miejskie zachowały bierność - za bezczynność na władze
Torunia spadły surowe represje
- 1732 rok - traktat Löwenwolda
- traktat trzech czarnych orłów - porozumienie
Austrii, Prus i Rosji przeciw elekcji na tron polski
syna Augusta II, Fryderyka Augusta II (późniejszego
Augusta III) i Stanisława Leszczyńskiego
- 1733 rok - śmierć Augusta II
- w efekcie porozumienia stronnictw
Czartoryskich i Potockich na sejmie konwokacyjnym
przyjęto uchwałę odsuwającą od elekcji cudzoziemców
- wrzesień 1733 rok - królem
wybrano Stanisława Leszczyńskiego
- październik 1733 rok - magnaci
litewscy pod osłoną wojsk rosyjskich ogłosili wybór Fryderyka Augusta II Wettina, czyli Augusta
III
- 1733-35 - wojna o sukcesję polską - Francja poparła Leszczyńskiego, ale faktycznie
nie miała ani możliwości, ani zamiaru bronić interesów
Leszczyńskiego - był to wystarczający jednak powód
do wojny z Austrią, w wyniku której Francja uzyskała
Lotaryngię, a Bourboni hiszpańscy Neapol i Sycylię
- Leszczyński udał się do Gdańska, by
tam oczekiwać pomocy
- 1734 rok - do Gdańska przybyła
nieliczna eskadra francuska, co nie zapobiegło jednak
klęsce - Gdańsk skapitulował
- 1734 rok - w obronie Leszczyńskiego
zawiązała się konfederacja w Dzikowcu
- 1736 rok - Stanisław Leszczyński
podpisał akt rezygnacji z korony polskiej
- 1736 rok - sejm pacyfikacyjny
(pacyfikacja - przywrócenie pokoju) - ogłoszono amnestię
dla konfederatów dzikowskich - był to jedyny niezerwany
sejm za panowania Augusta III spośród 14 ogółem
- w kraju panowała całkowita anarchia
- kultywowano zasadę: "Polska nierządem stoi"
- jakiekolwiek próby reform nie mogły
zostać przeprowadzone, gdyż zrywano sejmy
- 1763 rok - śmierć Augusta III